Autor przestawił ideę open access i nowe modele publikowania naukowe, związane z tym korzyści i problemy. Krok po kroku prowadzi czytelnika przez praktyczne aspekty zarówno prawne, jak i technologiczne publikowania otwartego w Internecie. Broszura dostępna jako Wydawnictwo Zwarte Stowarzyszenia EBIB na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0. Pobierz broszurę w formacie PDF. 

MODELE BIZNESOWE OTWARTEGO PUBLIKOWANIA NAUKOWEGO
oprac. Bożena Bednarek-Michalska, 2013, wersja językowa: PL

Broszura to informator dla polskich wydawców uczelnianych. Omawia nowe modele biznesowe otwartego publikowania naukowego, jakie pojawiły się na świecie. Jej celem jest dostarczenie nowej wiedzy na temat tego, jak wykorzystać narzędzia i metody, które pozwalają się przystosować wydawcom do nowych zjawisk w świecie komunikacji naukowej. Broszura dostępna jako Wydawnictwo Zwarte Stowarzyszenia EBIB na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0. Pobierz broszurę w formacie PDF. 

UDANE PROJEKTY OPEN ACCESS W POLSCE: Studia przypadków
oprac. Karolina Grodecka, 2013, wersja językowa: PL

Udane projekty open access w Polsce: studia przypadków przedstawia projekty i przedsięwzięcia, jakie zostały zrealizowane w Polsce w okresie 3 lat dynamicznego rozwoju OA (2010-2013). Środowiska naukowe, biblioteczne, rządowe i pozarządowe zintensyfikowały swoje prace w kierunku wspierania rozwoju i upowszechniania darmowego dostępu do wyników badań i publikacji naukowych. Broszura dostępna jako Wydawnictwo Zwarte Stowarzyszenia EBIB na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0. 

WOLNE LICENCJE W NAUCE – INSTRUKCJA
oprac. zbiorowe przygotowane w ramach booksprintu pod red. Klaudia Grabowska, Kamil Śliwowski, 2013

Instrukcja Wolne licencje w nauce jest skierowana  do autorów – humanistów (choć nie tylko), chcących dowiedzieć się jak efektywnie udostępniać i zwiększać widoczność swoich prac w sieci dzięki wolnym licencjom. W Instrukcji znajdziemy przystępne wyjaśnienie podstaw prawa autorskiego i licencji Creative Commons, argumenty, że warto wykorzystywać wolne licencje do publikowania własnych prac i pokazujemy dlaczego, praktyczną instrukcję m.in. tego, jak czytać umowy wydawnicze i na co zwracać uwagę, aby zapewnić jak najszerszy dostęp do własnej publikacji naukowej. Publikacja dostępna na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0.

THE POWER OF OPEN
oprac. Creative Commons, 2011, wersja językowa: PL/EN

Najlepsze historie wykorzystania licencji Creative Commons zostały zebrane i wydane przez Creative Commons w książce The Power of Open.To zbiór przykładów pokazujących pozytywny wpływ Creative Commons na  inicjatywy i projekty podejmowane w różnych dziedzinach – edukacji, nauki, sztuki, produkcji i przez niemal każdego typu instytucje. Power of Open prezentuje wartość otwartych modeli opartych na kulturze współpracy, dzielenia się i remiksu. W książce znajdują się przykłady działań dużych organizacji i indywidualnych twórców, np. Nina Paley, Public Library of Science, wydawnictwo Bloomsbury Academic, producent samochodów FIAT, Open University w Wielkiej Brytanii.  Przykłady zostały wybrane z międzynarodowej bazy Case studies zawierającej opis wdrożeń Creative Commons z całego świata.

Książkę można za darmo pobrać ze strony http://thepowerofopen.org/ w kilku wersjach językowych. Polska wersja została opracowana przez Creative Commons Polska (tłumaczenie do pobrania w PDF). Drukowane egzemplarze można kupić przez sklep Lulu.com (cena około 11 Euro).

OTWARTOŚĆ W PUBLICZNYCH INSTYTUCJACH KULTURY
oprac. Justyna Hofmokl, Alek Tarkowski, Kamil Śliwowski, 2011, wersja językowa: PL

Jest to zbiór tekstów poświęconych otwartym modelom prawa autorskiego adresowany bezpośrednio do instytucji kultury. W przewodniku znajdują się między innymi porady prawne, opisy dobrych praktyk, wyjaśnienia zagadnień związanych ze stosowaniem licencji Creative Commons i Domeną publiczną, dozwolonym użytkiem. Całość otwiera wywiad z Hanną Wróblewską, dyrektorką „Zachęty” Narodowej Galerii Sztuki. Ta instytucja wprowadza obecnie pionierski program „Otwarta Zachęta”. W przewodniku znajdziemy także wyjaśnienie czym są GLAM-y oraz otwartościowe case studies różnych instytucji kultury. Publikacja zawiera również przetłumaczone po raz pierwszy na język polski rekomendacje otwartości dla instytucji kultury sformułowane przez międzynarodowe Stowarzyszenie Communia działające na rzecz Domeny publicznej. „Otwartość w publicznych instytucjach kultury” to pierwszy projekt realizowany w ramach Medialab Gdańsk, nowej inicjatywy Gdańsk 2016 przy współpracy z Koalicją Otwartej Edukacji. Pobierz publikację w formacie PDF. Licencja dla przewodnika: Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0.

A BASIC GUIDE TO OPEN EDUCATIONAL RESOURCES
oprac. Neil Butcher dla Commonwealth of Learning, 2011, wersja językowa: PL/EN

Przewodnik wydany przez UNESCO i Commonwealth of Learning (CoL) jest poświęcony Otwartym Zasobom Edukacyjnym. Łączy w sobie informacje podstawowe dla osób zajmujących się edukacją i chcących zacząć wykorzystywać OZE ze szczegółową analizą założeń ruchu i korzyści. W przewodniku znajdują się także porady dla autorów zasobów edukacyjnych. W naszym odczuciu ta publikacja jest bardzo wartościowa, w systematyczny sposób porządkuje informacje i odpowiada na najczęściej pojawiające się pytania. Dlatego dzięki wsparciu Koalicji, Podręcznik został przetłumaczony na język polski.
Wprawdzie Przewodnik pokazuje OZE w kontekście edukacji wyższej, ale jest napisany na tyle uniwersalnie, że przedstawiciele każdego sektora i szczebla edukacji znajdą w nim ciekawe informacji. W pierwszej części znajdziecie odpowiedzi na zestaw kilkunastu pytań o otwarte zasoby, w drugiej części argumenty przemawiające za OZE, w trzeciej implikacje dla osób planujących procesy edukacyjne i osób decyzyjnych. Zdecydowanie nie można pominąć dodatków o licencjach, o otwartym oprogramowaniu, ale przede wszystkim o mapowaniu OZE – który jest bardzo rozbudowanym katalogiem przykładów gdzie szukać otwartych treści edukacyjnych. Tłumaczenie na j. polski powstało dzięki wsparciu Open Society Institute i jest dostępne na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach. Tłumaczenie do pobrania w PDF i oraz w serwisie Scribd.

GUIDELINES FOR OPEN EDUCATION RESOURCES (OER) IN HIGHER EDUCATION
oprac. Commonwealth of Learning, UNESCO, 2011, wersja językowa: EN

Rekomendacje kładą bardzo duży nacisk na jakość zasobów oraz systematyczne tworzenie zasobów przez instytucje publiczne. Rekomendacje będą promowane podczas World OER Congress (20-22 czerwca 2012) w Paryżu, podczas którego UNESCO i COL będą namawiać uczestniczące państwa do podpisania deklaracji na rzecz wdrażania Otwartych Zasobów Edukacyjnych.Licencja dla przewodnika: Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0

CREATIVE COMMONS: A USER GUIDE
oprac. Simone Aliprandi, 2011, wersja językowa: EN

Przewodnik dla użytkowników Creative Commons napisany w praktyczny sposób pod kątem osób korzystających lub planujących korzystanie z modeli licencjonowania Creative Commons. Przewodnik to kompendium napisane przystępnym językiem. Znajdziecie tutaj zarówno wyjaśnienie mechanizmów działania licencji, jak i szczegóły techniczne. Autorem publikacji jest Simone Alipandi, włoski prawnik i stażysta w CC. Licencja dla przewodnika: Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach.

PRZEWODNIK PO OTWARTEJ NAUCE
oprac. Hofmokl Justyna, Alek Tarkowski, Bożena Bednarek-Michalska, Krzysztof Siewicz, Jakub Szprot, 2009, wersja językowa: PL

W ramach projektu Otwórz książkę ICM UW powstał Przewodnik po otwartej nauce. Publikacja, z którą zdecydowanie warto się zapoznać.  Przybliża naukowcom, studentom (oraz wszystkim innym zainteresowanym osobom) kwestie związane z otwartością komunikacji i współpracy naukowej. Przewodnik  to pierwsza, kompleksowa publikacja o otwartej nauce dostępna w języku polskim. Najwięcej miejsca autorzy poświęcają na założenia i działania ruchu Open Access, ale również szeroko opisane są inicjatywy na rzecz otwartych zasobów edukacyjnych, otwartości dostępu do danych badawczych czy Nauki 2.0. W bardzo przystępny sposób tłumaczy zmiany jakie w ostatniej dekadzie nastąpiły w systemie komunikacji naukowej, których wspólną cechą jest rosnąca otwartość naukowych treści. Publikację uzupełniają rekomendacje dotyczące wdrażania otwartej nauki w Polsce, dział pytań i odpowiedzi dotyczący aspektów prawnych otwartej nauki (m.in. licencji Creative Commons) oraz tłumaczenia podstawowych deklaracji otwartości w nauce.

Przewodnik zyskał poparcie Departamentu Strategii Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, którego dyrektor, Krzysztof Gulda polecił go pracownikom polskich instytucji naukowych jako dobre źródło wiedzy o otwartej nauce. Licencja dla przewodnika: Creative Commons Uznanie Autorstwa Polska 3.0.

ANATOMIA WOLNYCH LICENCJI
oprac: autor tekstu: Tomasz “Polimerek” Ganicz; korekta i redakcja tekstu: Agnieszka “Nova” Kwiecień; układ i dobór grafik: Leszek “Leafnode” Kurpiński, 2010, wersja językowa: PL

Anatomia wolnych licencji to praktyczna broszura o wolnych licencjach opracowana przez Stowarzyszenia Wikimedia Polska. W przystępny sposób tłumaczy podstawy i ideę wolnego licencjonowania oraz przedstawia zalety wolnych licencji i domeny publicznej. W Anatomii znaleźć można wskazówki jak prawidłowo oznaczać własne prace, które chcemy opublikować na w pełni otwartych zasadach oraz w jaki sposób zaznaczać, że z takich właśnie prac skorzystaliśmy sami.W publikacji znajdziemy odpowiedź na następujące pytania: Co to jest wolna licencja? Dlaczego naruszenie licencji jest złe? Jak dotrzymać warunków licencji? Jakie są najczęściej stosowane typy licencji? Czym jest domena publiczna?

Licencja broszury: treść udostępniona jako domena publiczna.

OTWARTY KURS OPEN ACCESS – OTWARTA NAUKA
red. Karolina Grodecka, Bożena Bednarek-Michalska, 2011, wersja językowa: PL

Otwarty kurs e-learningowy na temat nowych modeli komunikacji naukowej. Kurs został opracowany przez Centrum e-Learningu Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu przy wsparciu Electronic Information for Libraries oraz współpracy działaczy i fachowców od informacji z całej Polski zajmujących się aspektem otwartości w nauce oraz zasobami nauki. Celem kursu jest dostarczenie podstawowej wiedzy na temat nowych modeli komunikowania się w nauce, jakie rozwijają się wraz z nowymi technologiami od 1990 roku. Licencja dla kursu Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0 Polska.

WDROŻENIE I PROMOCJA OTWARTEGO DOSTĘPU DO TREŚCI NAUKOWYCH I EDUKACYJNYCH
oprac. Zespół ICM pod kierownictwem prof. Marka Niezgódki, 2011

Ekspertyza dotyczy szeroko pojętej problematyki związanej z otwartymi modelami w nauce. Jest to zakres tak szeroki, że koniecznością stało się jego doprecyzowanie połączone z wyeksponowaniem roli modeli otwartych w komunikowaniu naukowym. Obecne opracowanie, zgodnie z ustaleniami zamówienia złożonego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, skupia się na analizie sposobów wdrażania modeli otwartego dostępu do treści naukowych i edukacyjnych na świecie oraz prezentuje propozycje zasad implementacji otwartego dostępu, z uwzględnieniem specyfiki polskiego systemu naukowego i edukacyjnego oraz wniosków płynących z wdrożenia różnych modeli otwartego dostępu na świecie. Ekspertyza dostępna na licencji Creative Commons BY.

Pełny tekst ekspertyzy dostępny w PDF.

WOLNA KULTURA
aut. Lawrence Lessig, 2005

wersja językowa: PL

Jedna z pierwszych pozycji książkowych poświęconych problematyce wolnej kultury, reżimowi praw autorskich i technologii. Lawrence Lessig, profesor prawa na Uniwersytecie Stanforda i czołowy amerykański działacz walczący z istniejącym reżimem praw autorskich, wydał pod koniec marca 2004 książkę Free Culture, jednocześnie udostępniając jej treść w internecie, na warunkach pozwalających na niekomercyjne rozpowszechnianie i modyfikację. W porozumieniu z prof. Lessigiem i tłumaczami w maju 2005 książka ukazała się nakładem WSiP w księgarniach na terenie Polski. Jej tłumaczenie jest dostępne online w serwisie Otwórz książkę. Treść książki dostępna licencji Creative Commons Uznanie Autrorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach.

REMIX
aut. Lawrence Lessig, 2008

wersja językowa: EN

W drugiej książce Remiks. Aby sztuka i biznes rozkwitały w hybrydowej gospodarce Lawrence Lessig dowodzi, że obowiązujące prawo autorskie w znacznej mierze jest nieskuteczne – wojna z wymianą plików toczy się już od dziesięciu lat. Inspiracją do napisania Remixu była wojna o prawa autorskie, przez którą ludzie prawomyślni rozumieją nie wojnę przeciwko prawom autorskim prowadzoną przez piratów, lecz wojnę przeciwko piractwu, które „zagraża przetrwaniu” określonych ważnych branż amerykańskiego przemysłu. Książka dostępna na licencji Creative Commons Uznanie Autrorstwa – Użycie niekomercyjne. Polskie tłumaczenie ukazało się nakładem Wydawnictw Akademickich i Profesjonalnych w 2009 r.

Wykłady, wystąpienia na konferencjach, filmy:

• Wystąpienie prof. M. Niezgódki na Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich 25 maja 2012.
• Na Kongresie Polskiej Edukacji organizowanym przez Instytut Badań Edukacyjnych, Jarosław Lipszyc opowiedział o swoim marzeniu, jakim jest nieograniczony dostęp do zasobów dydaktycznych potrzebnych nauczycielom i uczniom, które mogliby bez przeszkód wykorzystywać. Więcej na temat realizacji marzenia Otwartych Zasobów Edukacyjnych i obszarów gdzie otwartość jest bardzo potrzebna w nagraniu z wystąpienia. Licencja CC BY.
• Wykład Richarda Baraniuka na platformie TED On open-source learning (w jęz. ang.)
• Dave Eggers pogadanka o otwartej szkole TED Pewnego razu w szkole (także w języku polskim).
• Lawrence Lessig wykład na platformie TED Re-examining the remix (w jęz. ang.)
• Wykład Yochai Benklera na platformie TED On the new open-source economics (także w jęz. polskim).
• Wykład Jimmy Walesa na platformie TED On the birth of Wikipedia (także w jęz. polskim).
• Wykład Stallmana o otwartym oprogramowaniu po polsku, w którym wyjaśnia na czym polega wolność w świecie oprogramowania. Wystąpienie miało miejsce  podczas PirateCon 2011. Nagranie wykładu dostępne stronie Universal Subtitles wraz z polskimi napisami.
• Open Data – film opracowany przez Open Knowledge Foundation wyjaśniający czym są otwarte dane rządowe, czemu są potrzebne w społeczeństwie informacyjnym, jakie profity z nich płyną oraz zawierający odwołania do ciekawych przykładów działających serwisów i projektów bazujących na otwartych danych (także w jęz. polskim).
• Model polskiej szkoły – rozmowa z udziałem Katarzyny Sawko w Pytaniu na śniadanie, 2011
• Wystąpienie Jarosława Lipszyca 25 września 2011 podczas obchodów 10-lecia polskiej Wikipedii w Poznaniu, Nie pytaj, co Państwo może zrobić dla Wikipedii, spytaj, co Wikipedia może zrobić dla Państwa.
• Rozmowa Ewy Rozkosz (Biblioteka Dolnośląskiej Szkoły Wyższej) z dr Pawłem Rudnickim (Instytut Pedagogiki Dolnośląskiej Szkoły Wyższej) o otwartych zasobach edukacyjnych. Materiał przygotowany z okazji Open Access Week – Tygodnia Otwartego Dostępu (24-30 października 2011).

Artykuły, analizy, komentarze, krótkie teksty poradnikowe:

• Numer Biuletynu EBIB – Otwarta nauka i edukacja w całości poświęcony zagadnieniom otwartości. Wszystkie artykuły dostępne na wolnej licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 2.5 Polska
• Wartość domeny publicznej w Unii Europejskiej (2010) autorstwa Rufusa Pollocka, Paula Stepana i Mikko Välimäki to jedna z niewielu publikacji podejmująca próbę oszacowania ekonomicznej wartości domeny publicznej. Koalicja Otwartej Edukacji przygotowała polskie tłumaczenie tego tekstu w nadziei, że wnioski z badań tu opisanych rozwieją przynajmniej część mitów dotyczących skutków funkcjonowania prawa autorskiego w obecnym kształcie.
• W czasopiśmie European Journal of ePractice ukazał się ciekawy artykuł Open data: an international comparison of strategies porównujący strategie ponownego wykorzystania informacji z sektora publicznego. Autorzy przeanalizowali sytuację w pięciu krajach: Wielka Brytania, Australia, Dania, Hiszpania, Stany Zjednoczone. Na tej podstawie zidentyfikowali kluczowe cechy, oraz 10 najważniejszych barier i czynników wpływających na postęp i efektywność strategii otwartościowych.
• Tłumaczenie publikacji CCLearn, opracowane przez Creative Commons Polska – Dlaczego CC BY? Publikacja w bardzo przystępny sposób wyjaśnia założenia licencji BY, odwołując się do trzech pozostałych warunków licencji Bez utworów zależnych, Użycie Niekomercyjne oraz Na tych samych warunkach, które przy wykorzystaniu materiałów edukacyjnych często mają istotne znaczenie.
• Dlaczego nie stosować licencji z warunkiem NC? Autor, Tomasz Ganicz, udowadnia, że licencje z warunkiem „tylko użycie niekomercyjne” mają szereg wad, z których niewiele osób zdaje sobie sprawę, a które mogą skutecznie ograniczyć  wykorzystanie dzieła szczególnie zbiorowego.
• Wywiad z Peterem Suberem – liderem ruchu Open Access. Wywiad ukazał się 19.09.2011 r. w „Information Today, Inc.” Leader of a Leaderless Revolution. Information Today, 2011. Polskie tłumaczenie ukazało się w Biuletynie EBIB
• Jarosław Lipszyc, Otwarta edukacja, edukacja przyszłości, Edunews.pl, 2010.
• Bożena Bednarek-Michalska, Otwarta edukacja, nauka i kultura. Podstawowe informacje dla bibliotekarzy i użytkowników bibliotek. Toruń 2009.
• Wywiad z Jarosławem Lipszycem, Nie hamujmy twórców, SenSito, 2011.
• Rozmowa z Jarosławem Lipszycem w Krytyce Politycznej, To nauczyciele muszą mieć dostęp do nowoczesnych technologii, 2011
• Jarosław Lipszyc, Kultura jest remiksem, Dwutygodnik, 53, 2011
• Rozmowa z Jarosławem Lipszycem w TokFM, Sprawa AntyKomor.pl to raczej wypadek, 2011
• Rozmowa z Jarosławem Lipszycem w serwisie NGO.PL, Kto dybie na Internet?, 2011
• Rozmowa Aleksandry Pezdy z Richardem Baraniukiem, Podręcznik jak lego, uczeń jak didżej, Gazeta Wyborcza, 29 listopada, 2011
• Ewa Siedlecka, I ty możesz zostać piratem, Gazeta Wyborcza, 3 grudnia 2011

Debata o e-podręcznikach:

• Rozmowa z Katarzyną Sawko w Krytyce Politycznej, Podręczniki mogą być za darmo, 2011
• Wywiad Aleksandry Pezdy z Jarosławem Lipszycem, e-Podręcznik? Ale nie pod kluczem, Gazeta Wyborcza, 2 września 2011
• MJ Miankowski, E-podręczniki nie zastąpią papierowych. Nigdy – komentarz do wywiadu e-Podręcznik? Ale nie pod kluczem.
• Marcin Polak, E-podręcznik, czyli zbiór otwarty treści edukacyjnych, EduNews, 2011
• Aleksandra Szyłło, Praca domowa z Wikipedii? – debata w Gazecie, 7 grudnia, 2011