Koalicja Otwartej Edukacji w swoim stanowisku w ramach konsultacji Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa pragnie podkreślić rolę otwartej edukacji w działaniach na rzecz cyfrowej aktywizacji społeczeństwa, przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu i kulturalnemu oraz wzmacniania kompetencji medialnych.

Deklaracja paryska UNESCO z 2012 roku zachęca rządy państw do wdrożenia całościowej polityki na rzecz dostępności zasobów edukacyjnych. Polityka ta opierać się ma na kilku elementach:

1) podnoszenie świadomości na temat otwartych zasobów i możliwości ich wykorzystania; 
2) wspieranie rozwoju strategii i polityk narodowych w tym otwierania zasobów finansowanych ze środków publicznych; 
3) promocja i wsparcie wdrożeń systemów otwartego licencjonowania treści; 
4) większe zaangażowanie w tworzenie zasobów w różnych językach, formatach, zróżnicowanych pod względem kulturowym, jak również 
5) prowadzanie badań na temat lokalizacji OZE w nowych kontekstach; 
6) umożliwienie efektywniejszego wyszukiwania i ponownego wykorzystania otwartych zasobów.

Koalicja Otwartej Edukacji zachęca do wykorzystania tych rekomendacji w konstruowaniu kierunku działań finansowanych w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa, szczególnie w osi priorytetowej III. Cyfrowa aktywizacja społeczeństwa. 

1) Rekomendujemy, aby wszystkie powstałe w ramach PO zasoby edukacyjne i szkoleniowe, co do których odnoszą się przepisy prawa autorskiego były udostępniane w sposób wolny (z wykorzystaniem wolnych licencji) i bez ograniczeń związanych z koniecznością logowania się czy innych ograniczeń technicznych, terytorialnych czy czasowych. W interesie społecznym jest to, aby były dostępne także po zakończeniu okresu finansowania i realizacji projektów w ramach PO oraz mogły być swobodnie wykorzystywane w zewnętrznych, niezależnych projektach edukacyjnych czy w edukacji szkolnej.

2) Rekomendujemy, aby inspirować tworzenie i realizowanie takich projektów finansowanych w ramach III osi priorytetowej PO, w ramach których silnie obecny byłby wątek otwartej edukacji. Otwarta edukacja i otwarte zasoby edukacyjne oraz związane z nimi tematy prawnoautorskie i kompetencje techniczne są naszym zdaniem jednym z najważniejszych zagadnień, które powinno stać się treścią projektów prowadzonych w ramach PO. 

Internet jest dziś jednym z najważniejszych elementów systemu edukacyjnego oraz powszechnym narzędziem samoedukacji. Wiedza o tym, jak bezpiecznie (także pod względem prawnoautorskim) korzystać z jego zasobów do zdobywania wiedzy i rozwijania kompetencji 

3) Zwracamy uwagę, aby treścią projektów nie były jedynie szkolenia i warsztaty, ale także tworzenie i rozwijanie (także lokalizacja) otwartych zasobów edukacyjnych, które dzięki wolnemu licencjonowaniu będą mogły być wykorzystywane także poza działaniami finansowanymi w ramach PO.

4) Rekomendujemy, aby działania w ramach III osi priorytetowej PO nie były kierowane wyłącznie do kategorii „osób wykluczonych cyfrowo”. Sam fakt korzystania z internetu i posiadania podstawowych kompetencji technicznych to niezbędne minimum funkcjonowania w cyfrowej kulturze i cyfrowym społeczeństwie, z punktu widzenia rozwoju społecznego optymalne jest jednak wzmacnianie kompetencji miękkich takich jak znajomość prawa autorskiego i alternatywnych wobec copyrightu rozwiązań prawnych – szczególnie w kontekście zasobów internetowych czy ochrona prywatności. Działania edukacyjne realizowane w ramach PO prowadzone powinny być na wielu poziomach i skierowane nie tylko do osób indywidualnych, ale także do wybranych grup zawodowych (nauczyciele, bibliotekarze, pracownicy instytucji kultury), szczególnie istotnych w perspektywie edukacji społecznej.

5) Rekomendujemy wdrożenie w plany projektów edukacyjnych i szkoleniowych wątku wolnego i otwartego oprogramowania jako realnej alternatywy wobec zamkniętych narzędzi cyfrowych. Wolne i otwarte oprogramowanie pozwala zmniejszać wykluczenie cyfrowe poprzez umożliwienie nieodpłatnego współdzielenia i wspólnego rozwoju wysokiej jakości oprogramowania. Pozwala też budować kompetencje cyfrowe na wyższym poziomie, dzięki dostępowi do kodu źródłowego i możliwości uczenia się na rozwiązaniach zastosowanych w popularnych projektach. Przede wszystkim jednak, korzystanie z wolnego i otwratego oprogramowania pozwala uniezależnić interesy grantodawców, grantobiorców i beneficjentów projektów finansowanych w ramach PO PC od interesów twórców własnościowego oprogramowania, czesto licencyjnie ograniczających możliwości wykorzystania oprogramowania przez użytkowników.

6) Rekomendujemy wdrożenie w plany projektów edukacyjnych i szkoleniowych wątku dostępności zasobów dla osób niepełnosprawnych.
Zbyt niska świadomość kwestii i zasad udostępniania oraz tworzenia informacji i oprogramowania w sposób uniwersalny, dostępny dla większości użytkowników w tym także osób niepełnosprawnych, skutecznie ogranicza możliwość włączenia w zakres społeczeństwa informacyjnego obywateli narażonych na cyfrowe wykluczenie. Znowelizowany art. 18 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne nakazuje publikowanie informacji w formie dostępnej dla osób niepełnosprawnych. W rozporządzeniu wykonawczym do art. 18 ustawy, §19, przyjęto iż nowopowstające systemy teleinformatyczne muszą być zgodne ze standardami określonymi w Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0 wydanymi przez World Wide Web Consortium na poziomie AA.

W zakresie organizacji i prowadzenia PO Polska Cyfrowa:

1) Podkreślamy potencjał strony społecznej (organizacje pozarządowe) jako partnera w realizacji projektów oraz edukacji podmiotów komercyjnych, realizujących działania finansowane w ramach programu. Regulaminy konkursów ogłaszanych w ramach PO nie powinny dyskryminować niewielkich podmiotów, posiadających doskonałe zasoby merytoryczne i doświadczenie, ale nie będących w stanie realizować działań na bardzo szeroką skalę.

2) Ponownie podkreślamy konieczność wdrożenia zasady, że wszystkie zasoby edukacyjne tworzone w ramach projektów powinne być udostępniane na wolnych licencjach bez żadnych ograniczeń technicznych, czasowych czy terytorialnych.

3) Zwracamy uwagę na problem wykorzystywania wolnego/otwartego oprogramowania w działaniach edukacyjnych finansowanych ze środków PO. Z jednej strony wykorzystanie wolnego i otwartego oprogramowania w tych działaniach pozwoli na zaoszczędzenie znacznych środków finansowych; z drugiej pozwoli beneficjentom tych działań na dalsze nieskrępowane dzielenie się wiedzą i poznanymi na nich narzędziami. Koalicja Otwartej Edukacji oferuje swoją pomoc w zakresie doboru wolnego i otwartego oprogramowania do konkretnych działań edukacyjnych.

4) Zwracamy też uwagę na problem częstego cyfrowego wykluczania podmiotów korzystających z wolnego i otwartego oprogramowania przez operatorów programów operacyjnych, poprzez wymaganie stosowania zamkniętych, własnościowych technologii przy tworzeniu, składaniu, dokumentowaniu i rozliczaniu projektów. Pragniemy zauważyć, że takie techniczne wykluczenie jest nieuzasadnione i krzywdzące, i apelujemy o neutralność technologiczną w tym zakresie.

5) Zwracamy uwagę na problem dostępności dla osób niepełnosprawnych tworzonych w ramach projektów PO zasobów edukacyjnych, systemów nauczania itp.

Koalicja Otwartej Edukacji oferuje wsparcie merytoryczne w zakresie otwartych zasobów edukacyjnych, kwestii licencyjnych oraz technicznych związanych z wolnym/otwartym oprogramowaniem i dostępnością zasobów i narzędzi dla osób niepełnosprawnych.