Ośrodek Rozwoju Edukacji poinformował, że partnerem technologicznym projektu „E-podręczniki do kształcenia ogólnego”, który realizowany jest w ramach rządowego programu „Cyfrowa szkoła”, zostało Poznańskie Centrum Superkomputerowo Sieciowe (PCSS), działające w ramach Instytutu Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk. Koalicja Otwartej Edukacji, od początku aktywnie monitorująca rozwój projektów e-podręczników, z zadowoleniem przyjmuje zakończenie kolejnego etapu prac organizacyjnych nad projektem. Mamy nadzieję, że od teraz zainicjowane zostaną intensywne prace merytoryczne pozwalające na udostępnienie e-podręczników w zakładanym terminie (2014).
Koalicja Otwartej Edukacji pragnie pogratulować Ośrodkowi Rozwoju Edukacji trafnego, naszym zdaniem, wyboru partnera. Poznańskie Centrum Superkomputerowo Sieciowe ma już doświadczenie w prowadzeniu otwartych projektów. Ma to niebagatelne znaczenie w kontekście założeń konkursu na partnera technologicznego projektu „E-podręczniki do kształcenia ogólnego”, które nakładają na wykonawcę systemu publikacji e-podręczników i treści edukacyjnych wymóg udostępnienia kodu na wolnej licencji, a także respektowania wszystkich standardów dotyczących użyteczności systemu oraz jego dostępności dla osób niepełnosprawnych. Równocześnie KOED pragnie podkreślić, że kluczowe dla powodzenia Cyfrowej Szkoły jest opracowanie przez PCSS platformy dla e-podręczników, której kod źródłowy będzie otwarty i zostanie opublikowany na zasadach obowiązujących podczas konkursu na partnera technologicznego, które ogłosił ORE w czerwcu 2012 roku. Biorąc pod uwagę, że e-podręczniki to produkt, którego głównym odbiorcą będą uczniowie, widzimy także konieczność ścisłej współpracy jaką wyłoniony partner technologiczny powinien nawiązać z ekspertami w zakresie użyteczności systemu oraz dziedzin pokrewnych takich, jak psychologia dziecięca czy procesy uczenia się (także w sieci).
PCSS znany jest w Polsce nie tylko z wybudowania sieci polskich bibliotek cyfrowych, ale także wprowadzenia polskich zasobów cyfrowych do Europeany oraz przygotowania dystrybucji wolnego i otwartego systemu Linux do digitalizacji zbiorów. PCSS, co nie jest bez znaczenia, podejmuje także współpracę w zakresie europejskich projektów związanych z udostępnianiem zasobów cyfrowych, co daje szansę na wprowadzenie międzynarodowych standardów i innowacji do polskich rozwiązań.
Przypominamy o wydanych przez Koalicję rekomendacjach w tym zakresie w szczególności w zakresie otwartości technologicznej, która obok otwartości prawnej decyduje o pełnej otwartości e-podręczników. Konieczne jest zatem zapewnienie powszechnego, swobodnego i darmowego dostępu w dowolnym miejscu i czasie, bez ograniczeń czy zabezpieczeń technicznych (tzw. DRM). KOED rekomenduje następujące wytyczne dla e-podręczników:
- E-podręczniki na wszystkie platformy
Jesteśmy przekonani, że należy unikać treści tworzonych z myślą o wyłącznie jednym urządzeniu lub jednej platformie dystrybucji oraz dostępu do treści, zwłaszcza jeżeli dana platforma jest zamknięta. Warunkiem minimum dla wszystkich treści powinno być przygotowanie otwartej, ogólnodostępnej wersji, w pełni funkcjonalnej na jednej z otwartych, darmowych platform (np. wolnych systemach operacyjnych z rodziny Linux, jak gNewSense). - Dostępność dla niepełnosprawnych
Niezbędne jest w szczególności zapewnienie dostępności materiałów edukacyjnych tworzonych w ramach „Cyfrowej szkoły” dla osób niepełnosprawnych. Oznacza to wymóg spełniania przez e-podręczniki rekomendacji W3C Web Content Accessibility Guidelines w wersji 2.0. - Stosowanie metadanych do treści edukacyjnych
Zasoby tworzone w ramach „Cyfrowej szkoły” mają szansę być wzorcowe pod względem wykorzystania zestandaryzowanych metadanych do opisywania treści edukacyjnych. Umożliwi to między innymi łatwe wyszukiwanie i agregację zasobów rozproszonych w różnych serwisach. - Dostępność off-line
Każda treść powinna być możliwa do pobrania na urządzenie użytkownika w formacie będącym otwartym standardem. - Podręczniki drukowane są nadal potrzebne
E-podręczniki stanowią naturalny etap rozwoju zasobów edukacyjnych, ale rekomendujemy, by nie rezygnować z podręczników papierowych, a także, by zapewnić możliwość drukowania opracowanych w programie e-materiałów (co wymaga na przykład możliwości oddzielenia multimediów od tekstu).
KOED podkreśla konieczność zachowania otwartości i dostępności nie tylko w stosunku do treści e-podręczników, ale także systemu, za pomocą którego będą one udostępniane. Jesteśmy przekonani, że Ośrodek Rozwoju Edukacji oraz Poznańskie Centrum Superkomputerowo Sieciowe wspólnie potwierdzą realizację założeń otwartościowych zapisanych oryginalnie w regulaminie konkursu na partnera technologicznego. KOED służy pomocą wszędzie tam, gdzie dyskutowane będą kwestie otwartości.
