plen

Tworzenie metadanych nie jest aktem twórczym: stanowisko KOED ws Europeany i CC Zero

Koalicja Otwartej Edukacji zrzeszająca różne instytucje dążące do jednego celu – jak najszerszego udostępnienia zasobów edukacyjnych pragnie zając stanowisko wobec rekomendacji MKiDN (PDF) przekazanych 21 czerwca 2012 r. instytucjom zainteresowanym, a związanych z przekazywaniem metadanych do Europeany. W dokumencie uznaje się za niezgodne z polskim prawem mechanizmy przekazywania praw autorskich zawarte w narzędziu licencyjnym Creative Commons Zero (dalej: CC0).

Z jednej strony ministerstwo deklaruje wsparcie dla projektów udostępniających polskie dziedzictwo za pośrednictwem portalu Europeana i przekazuje na digitalizację obiektów kultury miliony złotych, z drugiej zaś rekomenduje jedynie częściowy udział w tej inicjatywie, co wg nas nie jest korzystne dla polskiej i Europejskiej kultury.

Zgadzamy się z argumentacją prawną zawartą w bardzo szczegółowym stanowisku naszego partnera Centrum Cyfrowego: Projekt Polska i postulujemy, żeby Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego rekomendowało przekazywanie pełnych metadanych przez polskie instytucje kultury do Europeany. Zwracamy się też z prośbą o ponowne przeprowadzenie analizy zgodności mechanizmu CC0 z polskim prawem i poszukania możliwości stosowania w Polsce tego mechanizmu. Mamy nadzieję, że polskie instytucje współpracujące z Europeaną zdecydują się na pełne wdrożenie Europeana Data Exchange Agreement i zgodzą się na udostępnianie ich metadanych z pomocą mechanizmu CC0 mając na uwadze dobro społeczne.

CC0 jest instrumentem znanym na świecie i nie bez powodu Europeana go wdraża. Idea otwartych danych powinna być w Polsce realizowana z większym zaangażowaniem, szczególnie tam, gdzie tworzenia danych odbywa się w instytucjach utrzymywanych z pieniędzy publicznych. Nie ma powodów, by dane były zawłaszczane przez osoby, które je wytwarzają w ramach obowiązków służbowych. Uważamy, że tworzenie metadanych nie jest aktem twórczym, tylko odtwórczym, często opartym o kopiowanie lub przytaczanie  innych danych powstałych wcześniej. Import i export metadanych znany jest nie od dziś i stosowany od wielu lat przez światowe metawyszukiwarki i katalogi biblioteczne, dzięki temu informacja nabiera globalnego wymiaru i służy wszystkim ludziom na świecie.

Postulujemy zatem, by standard otwartej wymiany metadanych został wdrożony na poziomie krajowym, na którym obecnie te kwestie są nieuregulowane, uważamy, że od tego zależy nasza dalsza przynależność do projektu cyfrowego Europeana i innych projektów światowych agregujących dane z polskich bibliotek i archiwów cyfrowych.

Powyższe postulaty zostały zawarte w liście skierowanym do Ministra Kultury Bogdana Zdrojewskiego (treść listu do pobrania w ODT).