Narodowy Instytut Audiowizualny (NInA) ogłosił konsultacje projektu regulaminu nowego programu Dziedzictwo Cyfrowe. Program ma na celu zwiększenie dostępu do zasobów dziedzictwa kulturowego i naukowego, a także jego ochronę w formie cyfrowej. Przewiduje digitalizację cennych zasobów archiwalnych, bibliotecznych, audiowizualnych, muzealnych oraz zabytków, ich upowszechnianie za pośrednictwem Internetu oraz bezpieczne i długookresowe przechowywanie w postaci cyfrowej. Opracowaliśmy wspólne stanowisko ws projektu regulaminu, które wyraziliśmy w oficjalnym liście do NInA.
Z paragrafu VIII pkt. 8-10 wynika, że co najmniej 75% zdigitalizowanego w ramach projektu materiału musi zostać udostępnione odpłatnie lub nieodpłatnie na stronie internetowej wnioskodawcy, który jest licencjodawcą dla NInA. Naszym zdaniem nie wydaje się uzasadnione:
- wprowadzanie opłat za korzystanie przez użytkowników z utworów zdigitalizowanych za publiczne pieniądze, ani też prawa do nieudostępniania 25% zasobów,
- wprowadzenie możliwości czerpania korzyści z tytułu udostępniania w internecie utworów, których digitalizacja została sfinansowana ze środków publicznych,
- pozostawienie wyboru wnioskodawcy, jakie utwory udostępnia na stronie internetowej oraz czy będą udostępnione odpłatnie. Wnioskodawca powinien udostępnić 100% materiału, na które pozyskał środki publiczne.
Jeżeli obecne założenia zostaną w projekcie utrzymane, to celem Programu nie będzie wsparcie procesu digitalizacji, który ma służyć dobru ogólnemu, ale będzie to przedsięwzięcie o charakterze komercyjnym, z którego wnioskodawca może czerpać korzyści majątkowe. Nie jest to dopuszczalne, gdyż stanowiłoby zaprzeczenie idei Programu.
Stoimy więc na stanowisku, że regulamin powinien wyraźnie uregulować obowiązek udostępnienia 100% materiału, na który wnioskodawca otrzymał dofinansowanie oraz obowiązek nieodpłatnego udostępnienia na stronie internetowej wnioskodawcy, NInA lub odpowiedniego Centrum Kompetencji. W przypadku zasobów będących przedmiotem praw autorskich powinny one być dostępne przez internet przynajmniej do wykorzystania na zasadach dozwolonego użytku.
