Dziś (9.04.2011) obyło się posiedzenie organizacji pozarządowych ws zatwierdzenia tekstu Paktu dla Kultury. Pakt dla Kultury stworzony przez Ruch Obywateli Kultury jest pierwszą w demokratycznej Polsce propozycją umowy społecznej, której przedmiotem jest kultura. Nad tekstem Paktu od jakiegoś czasu toczyły się konsultacje społeczne, które zakończono wczoraj. Wstępne uwagi po dzisiejszym posiedzeniu można już przeczytać na stronie Salonu 24 – Poza rządem.
Ostateczna forma Paktu zostanie przedstawiona do podpisania przedstawicielom rządu i Sejmu na Kongresie Obywateli Kultury w maju 2011r.
Poniżej prezentujemy stanowisko Koalicji w sprawie projektu tekstu Paktu:
Koalicja Otartej Edukacji w pełni zgadza się z postulatami wyrażonymi w Pakcie dla kultury, szczególnie z jej punktami dotyczącym, przejrzystości i transparentności. Dla KOED konsultacje w sprawie stanowienia prawa, otwarte konsultacje społeczne, przejrzyste zasady dysponowania środkami publicznymi są kluczowe. Im więcej tych środków wróci do obywateli w postaci konkretnych wartości poprawiających jakość ich życia, tym lepsze będzie funkcjonowanie społeczeństwa i stan Państwa.
Wyrażamy wolę udziału we wszystkich debatach związanych z kulturą, a szczególnie wolną i otwartą kulturą, do której dostęp będzie szeroki i niedyskryminujący z żadnych powodów, szczególnie finansowych.
Zdaniem Koalicji szczególnie istotne, a niedostatecznie wyartykułowane w tekście Paktu, jest uregulowanie kwestii prawa autorskiego. Jednak potrzeba aktualizacji ustawy o prawie autorskim, nie powinna wykluczać istnienia mechanizmów prawnych, które nie tylko zabezpieczą prawa twórców i użytkowników w Internecie (potrzebę tą podkreślono w tekście Paktu), ale równolegle pozwalają na rozwój kultury i twórczości poprzez możliwość nieskrępowanego i przejrzystego wykorzystywania i adaptacji istniejących treści.
Kultura w czasach cyfryzacji potrzebuje uznawalności nowych form tworzenia (np. remiks), dzięki którym stanie się bardziej otwarta. Zmiana prawa jest potrzebna, ale nie można zapominać o aktualnie istniejących i wykorzystywanych rozwiązaniach, jak system licencji Creative Commons, które są narzędziem chroniącym prawa twórców i porządkującym prawa użytkowników treści. W szczególności należy również mocniej podkreślić kulturotwórczą rolę państwa. Utwory które są finansowane ze środków publicznych powinny być dostępne publicznie, wraz z prawem do ich wykorzystania przez obywateli.
Kultura jako przestrzeń społeczna funkcjonuje w kontekście, czerpie z dorobku intelektualnego przeszłości. Sięganie do zasobów dziedzictwa narodowego jest jedną z ważniejszych dróg jej rozwoju. Dlatego w tekście Paktu powinny znaleźć się zapisy dotyczące uporządkowania kwestii prawnych związanych z funkcjonowaniem polskiej Domeny publicznej w taki sposób, aby dawały obywatelom gwarancję i jasne zasady ponownego wykorzystania jej zasobów.
