Nowelizacja ustawy o systemie oświaty ma na celu zapewnienie powszechnego dostępu do materiałów edukacyjnych, w tym w szczególności podręczników. To istotny krok w stronę realizacji konstytucyjnej zasady powszechnej edukacji. Dzisiaj podręczniki są drogie, a wydawcy dodatkowo wymuszają coroczny zakup nowych książek przez łączenie podręczników z ćwiczeniami.
Rządowe rozwiązanie to szansa na tworzenie zasobów, które mogą być powszechnie dostępne w wersji elektronicznej i papierowej. To część procesu modernizacji systemu podręczników zainicjowanego przez program „Cyfrowa szkoła”. Warunkiem koniecznym sukcesu tego rozwiązania jest otwartość, czyli dostępność materiałów na wolnej licencji – za darmo i z możliwością ich swobodnego ponownego wykorzystania (standard Otwartych Zasobów Edukacyjnych).
Koalicja Otwartej Edukacji, grupująca 27 instytucji publicznych i organizacji pozarządowych działających na rzecz otwartych materiałów edukacyjnych, zdecydowanie popiera działania MEN zmierzające do tego celu. Jednocześnie postulujemy wprowadzenie w obecnej nowelizacji dodatkowych rozwiązań, które zagwarantują trwałość i wysoką jakość systemu otwartej edukacji:
- wdrożenie zasady, że wszystkie zasoby edukacyjne finansowane ze środków publicznych powinny być wolne od ograniczeń w zakresie ich swobodnego kopiowania, rozpowszechniania i przetwarzania. Zasada ta dotyczyć powinna także drukowanych wieloletnich podręczników. Dbałość nie tylko o darmowy dostęp do treści, ale też prawo ich wykorzystywania to wypełnienie standardu otwartej edukacji, promowanego przez UNESCO i Unię Europejską i wdrażanego przez państwa takie jak Holandia, Stany Zjednoczone, Brazylia czy Słowenia.
- wdrożenie przepisów pozwalających MEN organizować celowe konkursy grantowe, finansujące tworzenie otwartych podręczników i innych materiałów na wolnych licencjach. Konkurs zagwarantuje różnorodność finansowanych publicznie zasobów edukacyjnych. Analogiczne rozwiązania przyjęto w ustawie o działalności kulturalnej.
- wprowadzenie wymogu udostępniania na wolnych licencjach publicznie finansowanych materiałów edukacyjnych. Obecne przepisy gwarantują swobodę korzystania z treści w celach edukacyjnych w obrębie szkoły – nie pozwalają jednak nauczać z pomocą internetu. Wolne licencje nie niosą za sobą takich ograniczeń i pozwolą w pełni wykorzystać potencjał internetu.
Pobierz pełną treść listu: skan listu (plik pdf) lub list w pliku tekstowym (odt)
