Zaczynamy na blogu prowadzić nową kategorię wpisów – Who is Who w otwartej edukacji. Raz w tygodniu będziemy opisywać instytucje, stowarzyszenia, fundacje i społeczności, które realizują ciekawe projekty i podejmują inicjatywy w kierunku promowania i wspierania otwartych rozwiązań. Jak wiadomo nie ograniczamy się jedynie do inicjatyw stricte edukacyjnych, bowiem każda działalność nastawiona na promowanie otwartości ma walor edukacyjny.

Tyle tytułem wprowadzenia. Na pierwszy ogień idzie inicjatywa OPAL czyli The Open Educational Quality Initiative. OPAL to międzynarodowa sieci tematyczna powołana przez UNESCO, ICDE i EFQUEL, która promuje wykorzystanie Otwartych Zasobów Edukacyjnych jako sposobu na innowacyjną edukację.

Idea
Głównym celem działania OPAL-u jest rozwijanie Otwartych Praktyk Edukacyjnych (OEP), które można rozumieć jako kolejny poziom rozwoju otwartych modeli w edukacji. Według definicji podanej na stronie, założeniem Otwartych Praktyk jest wsparcie dla rozwoju i promowanie wykorzystywania wysokiej jakości OER-ów. Problemem stojącym za ideą otwartych praktyk jest brak ponownego wykorzystywania i remiksowania OERów. Praktyki związane z OER-ami skupiają się głównie na łatwym dostępie do cyfrowych treści (otwieranie zasobów, tworzenie repozytoriów otwartych/open access, znoszenie limitów i barier tj. rejestrowanie/logowanie, dostęp z sieci lokalnej, etc.). Pomimo że OERy są tworzone, to ich ponowne wykorzystanie nie osiągnęło jeszcze masy krytycznej. OPAL stawia sobie za cel zmianę takiego podejścia.

OEP = OER Wykorzystanie + Jakość + Innowacja

Narzędzia
OPAL w ramach praktyk rozwijane są także narzędzia do analizy i diagnozy poziomu otwartości instytucji/jednostki. Narzędzia zostały po raz pierwszy zaprezentowane na warsztatach poprzedzających konferencję Online EDUCA Berlin 2010, w postaci “papierowych” macierzy. Aktualnie OPAL na nowej stronie opublikował narzędzia w wersji PDF. Wersja online ma być opracowana do końca 2012 roku.

Narzędzia to przewodniki po Otwartych Praktykach Edukacyjnych będące zestawem trzech dokumentów, które pozwalają instytucji/jednostce na przejście z etapu opracowywania OERów na etap ich implementacji jako otwartych praktyk.

Pierwszy dokument „OER Guidelines” pozwala na diagnozę poziomu otwartości w instytucji. Prowadzi przez 3 etapy:

1. Ulokowanie organizacji na linii rozwoju Otwartych Praktyk
2. Opracowanie wizji i strategii rozwoju
3. Wdrożenie i promocja Otwartych Praktyk.

To czego może tutaj brakować, to jasne określenie jakie kroki należy podjąć, gdy instytucja jest zupełnie początkująca w rozwoju otwartości. Pośrednio można to wywnioskować z opisu kolejnych poziomów, jednak w dalszym ciągu są one opisem stanu faktycznego, a nie poradą jak go osiągnąć.

Drugi dokument „OEP Landscape” to wprowadzenie do założeń projektu. Natomiast w trzecim dokumencie znajdziemy oficjalną listę elementów składających się na OEP.

Baza dobrych praktyk
Oprócz narzędzi, OPAL prowadzi bazę dobrych Otwartych Praktyk Edukacyjnych, tzw. Clearinghouse. Na dzień dzisiejszy można znaleźć tam 10 przykładów.

Ostatnio OPAL opublikował także raport na temat OERów i stanu ich rozwoju w edukacji wyższej i kształceniu ustawicznym. Pisaliśmy o tym tutaj.

Projekt na pewno istotny na mapie nadawania otwartej edukacji pewnych formalnych ram i diagnozowania stanu faktycznego OERów. Plany OPAL-u są ciekawe. Warto śledzić nowości, choćby tylko w oczekiwaniu na narzędzia oceny otwartości.