plen

Konsultacje wytycznych wdrożenia Planu S

We wrześniu 2018 r. ogłoszono powołanie cOAlition S, koalicji europejskich agencji finansujących badania. Równocześnie cOAlition S ogłosiła Plan S, zgodnie z którym wszyscy koalicjanci wprowadzą najpóźniej w 2020 r. polityki otwartości, zobowiązując swoich beneficjentów do udostępniania publikacji w otwartym dostępie. W listopadzie opublikowane zostały bardziej szczegółowe Wytyczne, precyzujące kierunek zmian. Planowane zobowiązania zdecydowanie zmienią praktykę dzielenia się wiedzą w Europie i uczynią europejską naukę znacznie bardziej otwartą niż obecnie. Informacje o Planie S i kolejnych etapach jego wdrażania dostępne są w serwisie Otwarta Nauka.

Zgodnie z Wytycznymi, cOAlition S będzie wspierać obie podstawowe „drogi” otwartego dostępu: zieloną, opierającą się na deponowaniu publikacji w repozytoriach, oraz złotą, zgodnie z którą to wydawcy udostępniają publikacje w sposób otwarty. W stosunku do artykułów naukowych oczekiwanym standardem ma być natychmiastowe udostępnianie na licencjach Creative Commons Uznanie Autorstwa (CC BY 4.0), a w przypadku innego rodzaju publikacji (np. monografii), dopuszczalne będzie stosowanie bardziej restrykcyjnych licencji. Czasopisma i repozytoria powinny znajdować się w katalogach DOAJDOAR, które gromadzą informacje o otwartych czasopismach i repozytoriach.

Do końca lutego trwa proces konsultacji Wytycznych i można zgłaszać uwagi do dokumentu. Dla polskiego środowiska naukowego Plan S także będzie miał bardzo duże znaczenie, ponieważ sygnatariuszem koalicji jest Narodowe Centrum Nauki. Oznacza to, że zasady wypracowane w trakcie trwających właśnie konsultacji zmienią także polską komunikację naukową.

Koalicja Otwartej Edukacji zachęca do zapoznania się z Planem S i wytycznymi jego wdrożenia. 


oprac. Michał Starczewski, ICM UW