plen

Opinia KOED dot. projektu rozporządzenia MNiSW

W związku z trwającymi publicznymi konsultacjami projektu Rozporządzenia w sprawie przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym, Koalicja Otwartej Edukacji, która wielokrotnie była społecznym partnerem MNiSW, przygotowała opinię.

Wyrażamy nasze zaniepokojenie z powodu pominięcia wśród kryteriów i parametrów branych pod uwagę w ocenie jednostek, aktywności związanych z otwieraniem zasobów nauki. MNiSW przygotowało w roku 2015 dokument Kierunki rozwoju otwartego dostępu do treści naukowych w Polsce, powołując się w tym względzie na politykę Unii Europejskiej i konkretne zalecenia w programie Horyzont 2020.

W dokumencie tym MNiSW rekomendowało podjęcie przez uczelnie i inne instytucje naukowe szeroko zakrojonych działań na rzecz wdrażania otwartego dostępu. Realizacja tej rekomendacji będzie jednak możliwa tylko pod warunkiem wprowadzenia systemu zachęt dla jednostek, m. in. poprzez uwzględnienie działań na rzecz otwartego dostępu w systemie oceny jakości.

W związku z powyższym postulujemy, by w rozporządzeniu znalazły się zapisy umożliwiające włączenie do oceny jednostek kryteriów związanych z otwieraniem zasobów nauki. Proponujemy, by parametry te zostały określone dla kryterium 4 zawartego w §10 punkt 4) pozostałe efekty działalności naukowej i artystycznej.

Natomiast do §20, który podaje parametry, należy dodać wskazane przez nas (pogrubione) wartości:

„§20. Ocena pozostałych efektów działalności naukowej i artystycznej jednostki, o których mowa w §10 punkt 4), obejmuje następujące parametry:
1) […];
2) wydawanie czasopisma naukowego:
a) wymienionego w części A albo C wykazu czasopism naukowych, o której mowa odpowiednio w §22 ust. 1 pkt 1 albo 3,
b) wymienionego w części B wykazu czasopism naukowych, o której mowa w §22 ust. 1 pkt 2;
c) w modelu open access”.

Czasopisma naukowe aplikujące o włączenie do części B wykazu czasopism punktowanych i wypełniające ankietę czasopisma, powinny otrzymywać dodatkowe punkty, jeżeli:

– czasopismo jest wydawane w modelu otwartego dostępu libre, a wszystkie ukazujące się w nim artykuły udostępniane są za pomocą infrastruktury pozwalającej na wymianę metadanych z innymi systemami, z wykorzystaniem uznanych standardów, takich jak protokół OAI-PMH – 1,5 pkt;
– czasopismo jest wydawane w modelu otwartego dostępu gratis, a wszystkie ukazujące się w nim artykuły udostępniane są za pomocą infrastruktury pozwalającej na wymianę metadanych z innymi systemami, z wykorzystaniem uznanych standardów, takich jak protokół OAI-PMH – 0,5 pkt.

Postulujemy także, by w §20 dodać nowy punkt o następującej treści:
4) tworzenie i udostępnianie otwartych zasobów edukacyjnych lub naukowych (repozytoria, czasopisma otwarte, otwarte dane badawcze i inne).

Pojawienie się takich parametrów w rozporządzeniu będzie zgodne z europejską i polską polityką transparentności, otwartości i jawności nauki, co zdecydowanie przełoży się na innowacyjność kraju. Otwarty dostęp do wiedzy daje wiele szans przedsiębiorstwom i innowatorom na wykorzystanie wyników prac badawczych.

Opinia KOED do pobrania w PDFODT.