19 listopada odbyło się VI Forum Prawa Autorskiego organizowane przez MKiDN. KOED publikuje stanowisko w sprawie mechanizmów licencjonowania treści chronionych przez prawo autorskie i prawa pokrewne, które były tematem Forum. Nasze stanowisko opieramy na postulatach w zakresie umów prawno-autorskich zgłoszonych we wspólnym stanowisku Centrum Cyfrowego i Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW przedstawionym na fali wydarzeń związanych z ACTA.
Najważniejsze postulaty:
- Przeniesienie praw nie powinno uniemożliwiać twórcy odzyskania kontroli nad utworem w sytuacjach, gdy nabywca blokuje wykorzystanie utworu lub w inny sposób narusza interes twórcy. W takim przypadku prawa powinny automatycznie wracać do twórcy – należy rozszerzyć obecnie istniejące rozwiązania prawne tego problemu. Warte rozważenia są następujące rozwiązania: (1) prawo pierwszeństwa twórcy w przypadku, gdy nabywca zamierza przenieść nabyte od twórcy prawa na kolejnego nabywcę, (2) obowiązek informowania twórcy o kolejnych nabywcach praw, a niezależnie od tego (3) skuteczne wobec każdego nabywcy prawo twórcy skutkujące powrotem praw do twórcy w przypadku niekorzystania z tych praw pomimo wezwania, przy zachowaniu odpowiednio krótkiego terminu i bez konieczności oferowania korzystania z utworu temu nabywcy po odstąpieniu/wypowiedzeniu.
- Przeniesienie praw nie powinno prowadzić do wygaśnięcia wcześniejszych licencji udzielonych w stosunku do utworu, o ile ich udzielenie zostało zamanifestowane w odpowiednio wyraźny sposób.
- Należy złagodzić wymóg specyfikacji pól eksploatacji w umowach przez wyraźne potwierdzenie, że stosuje się tu zasady wykładni oświadczeń woli.
- Należy wyłączyć przymusowe pośrednictwo organizacji zbiorowego zarządzania w Internecie (wykreślenie art. 21 ust. 2^1 pr. aut.), szczególnie w przypadku zamanifestowania takiej woli przez samego twórcę (np. przez udzielenie wolnej licencji do utworu).
- Powierzanie praw w zbiorowy zarząd nie powinno wykluczać zarządu samodzielnego (w tym udzielania wolnych licencji).
- Zezwolenie na korzystanie z opracowań i rozporządzanie nimi przez twórcę powinno być równoznaczne z ograniczeniem autorskiego prawa osobistego do integralności.
- Postulujemy wobec tego wprowadzenie możliwości zrzekania się pełni praw autorskich przez samych uprawnionych. Użytecznym instrumentem może tu być mechanizm CC0 (Przekazanie do Domeny Publicznej), w praktyce stosowany już m.in. przez polskie biblioteki cyfrowe do udostępniania metadanych opisujących zbiory eksportowane do Europeany.
- Należy zagwarantować zakaz ograniczania dozwolonego użytku w umowach.
Przeczytaj pełną treść stanowiska KOED w ODT.